Loading...
مهندسی بافت به تولید مواد بیولوژیکی تکامل یافته و آزمایش پیرامون داربست ها، سلول ها و مولکول های فعال بیولوژیکی اشاره دارد. هدف از مهندسی بافت تشکیل و ساخت اعضاء و بافت ها و بهبود بافت های آسیب دیده است. پوست وغضروف مصنوعی نمونه ای از بافت های تایید شده توسط FDA هستند، با این حال در حال حاضر از آن ها برای تعداد کمی از انسان ها استفاده می شود.
احیاء کردن اعضای طبیعی بدن زمینه گسترده ایست که شامل مهندسی بافت می شود. جایی که بدن از سیستم خود و به کمک مواد بیولوژیکی خارجی برای باز آفرینی بافت های بدن تلاش می کند. به طور کلی هنوز از مهندسی بافت کمتر استفاده میشود زیرا که امید اصلی پزشکان درمان عضو مریض است.
این زمینه ها هنوز در حال تکامل هستند، علاوه بر کاربردهای پزشکی، کاربردهای غیر درمانی مانند استفاده از بافت ها به عنوان حسگرهای زیستی (biosensors) برای شناسایی عوامل تهدیدکننده بیولوژیکی یا بیوشیمیایی و به عنوان تراشه های بافتی که می تواند برای آزمایش های سمی بودن یا نبودن یک دارو از آن ها استفاده کرد.
درحال حاضر مهندسی بافت تقش نسبتا کمی در معالجه بیمار دارد. تا الان مثانه، شریان های کوچک، پیوندهای پوستی، عضروف و حتی یک نای کامل در بیماران کاشته شده است که این روش ها هم آزمایشی و هم پزهزینه است. هم چنین اندام بسیار پیچیده ای مانند قلب، ریه و کبد با موفقیت در آزمایشگاه بازسازی شده اند اما این بافت ها توانایی بازتولید کردن (reproduce) را از خود ندارند. اما این بافت ها میتوانند در در تحقیقات به خصوص تولید دارو بسیار مفید باشند، استفاده از بافت های انسامی می تواند باعث افزایش سرعت دوره بررسی دارو شده و ضمن صرفه جویی هزینه از حیوانات کمتری برای تحقیقات استفاده شود.
بازار مهندسی بافت :
براساس گزارش جدید Grand view research Inc رشد بازار جهانی مهندسی بافت در سال 2016 حدود 5 میلیارد دلار ارزش داشته و پیش بینی میشود تا سال 2022 به 11.5 میلیارد دلار برسد. مهندسی بافت میتواند راه حل هایی ارائه دهد که می تواند جایگزین درمان هایی مانند پیوند و استفاده از دستگاه های مکانیکی شود.
مهم ترین بخش های مهندسی بافت عبارتند از درمان سرطان، نگه داری سلول ها (cell banking)، دندان پزشکی، ارتوپدی و ستون فقرات، فلب ، عروق، اعصاب و ...
آمریکای شمالی بیشترین سهم را در سال 2015 به خودش اختصاص داده ولی پیش بینی میشود با توجه به حمایت های خوب مالی آمریکا از این بخش این سلطه تا سال 2023 ادامه داشته باشد. ولی در آمریکا با توجه به نظارت های بسیار شدید در این بخش روند پیشرفت بسیار کندتر است. ولی با توجه به تحقیقات زیاد پیرامون موضوعات سلول های بنیادی و بازسازی هایی که انجام میشود تا چندین سال آینده خبرهای بیشتری از مهندسی بافت خواهید شنید.
بیو متریال های ایده آلی که در مهندسی بافت مورد استفاده قرار میگیرند چند ویژگی مهم دارند :
داربست ها :
داربست ها موادی هستند که برای تشکیل بافت های جدید کاربردی طراحی شده و برای اهداف پزشکی استفاده میشود. داربست ها به دو نوع تقسیم میشوند: 1-طبیعی 2-مصنوعی از داربست های طبیعی در فرآیند مورفوژنز (Morphogenesis) برای بررسی نوع عملکرد سلول های مختلف در محیط بدن استفاده میکنند. داربست ها برای مهندسی بافت باید الزامات خاصی را برآورده کنند:
در ایران رشته مهندسی بافت در حال پیشرفت است و آینده درخشانی دارد، تلاش برای واردات بافت های بنیادی به کشور بسیار زیاد شده است .این حوزه بسیار وسیع نیاز جامعه پزشکی ایران است که در آینده به مراحل بهتری خواهد رسید.
این رشته در ایران در مقطع کارشناسی ارشد ارائه میشود و دروسی ذیل در آن تدریس میشود :
